چه روش هایی برای درمان آندومتریوز وجود دارد؟

یکی از سوالاتی که معمولا خانم ها از پزشکان خود می پرسند این است که آندومتریوز چیست؟ آندومتریوز نوعی بیماری شایع در بین خانم ها می باشد. از هر 10 زن یک زن در سنین باروری به این بیماری مبتلا می شود که می تواند باعث ایجاد مشکل ناباروری شود. بافت آندومتر به طور طبیعی در حفره رحم وجود دارد و آن را می پوشاند. چنانچه ان بافت در بخش های دیگر بدن نظیر لگن در جای نادرست خود قرار بگیرد، سبب خونریزی، چسبندگی داخلی و مشکلات دیگر خواهد شد و می تواند عوارض زیادی را برای فرد در پی داشته باشد. در ادامه مقاله با آندومتریوز و راه های درمان آن آشنا می شویم. با ما همراه باشید…

آندومتریوز چیست؟

بافت طبیعی که در داخل رحم وجود دارد تحت عنوان آندومتریوم نامیده می شود. این بافت تحت تاثیر هورمون ها در طول سیکل قاعدگی تغییر می کند. در ابتدای سیکل که قاعدگی اتفاق می افتد کل آندومتر ریزش پیدا می کند. سپس در فولیکولار یا فازی که هورمون های استروژن وجود دارند شروع به تکثیر پیدا می کند. بافت آندومتر اگر در خارج از محل طبیعی خود قرار گیرد و رشد کند موجب ایجاد این بیماری می شود. تمامی خانم ها مستعد ابتلا به این وضعیت نمی باشند و مشخص نیست که چرا در برخی از خانم ها این پدیده اتفاق می افتد و بافت آندومتر در خارج از محل طبیعی خود رشد می کند. تشکیل این بافت در داخل مثانه، روده، لگن و روی لوله های رحم موجب بروز مشکلاتی در خانم ها می شود.

علائم بیماری آندومتریوز

مهم ترین علائمی که ممکن است در یک خانم مبتلا به آندومتریوز اتفاق افتد بسته به شدت بیماری طیف علائم متفاوتی دارد. اینکه کدام قسمت درگیر بیماری شده علائم مختلفی بروز می کند. به طور مثال:

اگر آندومترویوز در قسمت مثانه باشد، فرد هنگام دفع ادرار دچار درد می شود و این درد در ایام قاعدگی نیز شدت پیدا می کند.
اگر آندومتریوز در روده باشد می تواند موجب درد هنگام اجابت مزاج شود.
اگر در داخل لگن باشد می تواند موجب درد هنگام مقاربت، درد شدید هنگام قاعدگی و ایجاد مشکلاتی در رابطه جنسی شود.
اگر آندومتریوز روی لوله های رحمی رشد کند موجب چسبندگی لوله ها و نهایتا نازایی می شود و اجازه نمی دهد که لقاح تخمک و اسپرم داخل لوله اتفاق بیفتد.

بنابراین برحسب اینکه آندومتریوز در کدام ناحیه وجود داشته باشد علائم بیماری متفاوت است.

علل آندومتریوز

علت اصلی بروز آندومتریوز به طور قطعی مشخص نیست، اما بعضی از عوامل می توانند باعث بروز این مشکل شوند. از علل مهم آندومتریوز عبارتند از:

زمانی که در قاعدگی، خون به جای خروج از واژن، به سمت لوله های فالوپ برود (که به آن برگشت خون قاعدگی گفته می شود)، مایع وارد حفره لگنی شده و سبب بروز آندومتریوز می شود.
مطالعات و تحقیقات نشان داده که وراثت در ابتلا به آندومتریوز تاثیر زیادی دارد و خانم هایی که در خانواده خود فرد مبتلا به آندومتریوز دارند، یعنی مادر یا خواهر آن ها درگیر این بیماری است، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
بعضی از سلول هایی که قابل تبدیل به بافت های مختلف هستند، تبدیل به بافت آندومتر می شوند و ایجاد آندومتریوز می کنند.

عواملی که در ایجاد این بیماری موثر هستند:

اضافه وزن و چاقی
بلوغ زودرس
مشکلات مادرزادی رحم
مصرف مشروبات الکلی و استعمال دخانیات
سیکل قاعدگی نامنظم یا سنگین
شروع قاعدگی در سن پایین

تشخیص آندومتریوز

تشخیص آندومتریوز به طور دقیق با انجام لاپاراسکوپی انجام می شود. لاپاراسکوپی وسیله ای است که توسط ابزارهایی فضای داخل شکم بررسی می شود و در صورت وجود ضایعات آندومتریوز از آنها نمونه برداری صورت می گیرد و نهایتا با تشخیص بافت شناسی اقدامات درمانی آغاز می شود.

درمان آندومتریوز

از بین خانم هایی که مبتلا به آندومتریوز می باشند، در حدود 30 الی 50 درصد آن ها ممکن است دچار ناباروری شوند. به همین دلیل درمان آندومتریوز از اهمیت بالایی برخوردار است. برای درمان باید به بهترین متخصص زنان مراجعه کرد تا روش درمانی مناسب برای بیمار انتخاب شود.

درمان آندومتریوز، از درمان های دارویی تا درمان های جراحی متفاوت است. نوع روش درمانی بسته به شرایط بیمار و شدت علائم توسط پزشک تعیین می شود. دارو درمانی، هورمون درمانی، جراحی و … از جمله روش های درمان این بیماری هستند که در ادامه به آن می پردازیم…

دارودرمانی

در مواردی که آندومتریوز خفیف باشد، پزشک دارو برای بیمار تجویز می کند که اغلب برای تسکین درد می باشد. اما درمان های دارویی با باروری مداخله دارد و خانمی که تحت درمان آندومتریوز قرار می گیرد ممکن است دچار نازایی شود. در این شرایط به غیر از عوارض ناشی از آندومتریوز ممکن است زمانی که تحت درمان قرار می گیرد باروری نیز مختل شود. بنابراین نیاز است که نوع درمان هایی دارویی در خانم هایی که آندومتریوز دارند تغییر کند تا بتوانند بارور شوند.

هورمون درمانی

برای کاهش حجم بافت آندومتر و جلوگیری از رشد و همچنین تسکین درد های شدید از هورمون درمانی استفاده می شود.

جراحی آندومتریوز

در گروهی از بیماران که چسبندگی های بسیار شدید لگن دارند، نیاز است تا اقدامات جراحی برای آنها انجام شود تا نهایتا با اقدامات جراحی چسبندگی های داخل لگن آزاد شود و این امکان وجود داشته باشد تا حد بسیاری علائم بیمار بهتر شود. همچنین دردهای لگنی و دردهای مزمنی که در ناحیه لگن به دلیل بیماری آندومتریوز ایجاد شده بهبود پیدا کند و هم خانم برای باروری آماده شود. روش های مختلف جراحی برای درمان آندومتریوز وجود دارد که عبارتند از:

لاپاراتومی

از روش جراحی لاپاراتومی برای درمان آندومتریوز استفاده می شود. در این روش شکم برش داده می شود و بافت سوزانده شده و از بین برده می شود.

لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی هم برای تشخیص و هم برای درمان آندومتریوز استفاده می شود. این عمل توسط دستگاهی به نام لاپاراسکوپ انجام می شود که توسط برش بسیار کوچک وارد حفره رحمی می شود.